વડોદરા વન્ય જીવ વિભાગે કર્યું પક્ષી દર્શન પુસ્તિકાનું પ્રકાશન
ડો.રાહુલ ભાગવત કહે છે કે, રતન મહાલ માં 205 કરતાં પણ વધુ પ્રકારના રંગ બેરંગી પાંખાળા દેવદૂતો જોવા મળે છે.વડોદરા થી અંદાજે 140 કિમી ના અંતરે દાહોદ જિલ્લામાં રતન મહાલ વન્ય જીવ અભયારણ્ય આવેલું છે જે રીંછ માટે ખ્યાતનામ છે.પણ બહુ ઓછા લોકો જાણે છે કે આ અભયારણ્ય ભાત ભાત ના રંગબેરંગી પક્ષીઓનું પણ મનગમતું આશ્રય સ્થાન છે.
વડોદરાના પક્ષી તસવીરકાર એટલે કે બર્ડ ફોટોગ્રાફર ડો.રાહુલ ભાગવત કેમેરો લઈને આ અભયારણ્યના ખૂણે ખૂણે ફરી વળ્યા છે અને ખૂબ જહેમત ઉઠાવીને અહીંના પક્ષીઓને કેમેરાની આંખે કચકડે મઢી લીધાં છે.આમેય,બર્ડ વૉચિંગ અને ફોટોગ્રાફી એ ધીરજ,સંયમ,ચપળતા અને પારાવાર પરસેવો વહાવવાનું કામ છે.
ડો.રાહુલની આ જહેમત વન વિભાગને ગમી જતાં,એમના ફોટોગ્રાફ્સ ને આધારે રતન મહાલ વન્ય જીવ અભયારણ્ય પક્ષી માર્ગદર્શિકા બનાવવામાં આવી છે.વડોદરા વન્ય જીવ વિભાગના ઉપક્રમે પરિસરિય પ્રવાસન વિકાસ સમિતિ, નળધા દ્વારા એનું પ્રકાશન કરવામાં આવ્યું છે જે હાલમાં રતન મહાલ રીંછ અભયારણ્ય ની કચેરીમાં ઉપલબ્ધ છે. ડો.રાહુલે પક્ષી અને વન્ય જીવ છબિક્લામાં ઘણું ઊંડું ખેડાણ કર્યું છે અને દેશના ખ્યાતનામ પક્ષી અને વન્ય જીવ તીર્થોમાં સાહસ અને ધીરજ સાથે ફોટોગ્રાફી કરી છે.આ પુસ્તક તેમની જહેમતને રજૂ કરતું પ્રથમ પ્રકાશન છે જે રતન મહાલ અને તેના પક્ષી વારસાને હાર્દમાં રાખીને બનાવવામાં આવ્યું છે.
ડો.રાહુલના અંદાજ પ્રમાણે રતન મહાલ અભયારણ્યમાં અંદાજે દેશી વિદેશી 205 થી વધુ પ્રકારના પક્ષીઓ,કેટલાક બારે માસ અને કેટલાક અનુકૂળ મોસમમાં જોવા મળે છે.આમ તો અહી બારેમાસ બર્ડ વૉચિંગ કરી શકાય પરંતુ શિયાળો અને ચોમાસાં પહેલા ઉતરતો ઉનાળો પક્ષી દર્શન માટે વધુ અનુકૂળ ગણાય એવું એમનું કહેવું છે. ચોમાસાં માં અભયારણ્ય પ્રવાસીઓ માટે બંધ રહે છે.હાલમાં વન વિભાગે તેના એક ભાગને વિશેષ બર્ડિંગ ઝોન જાહેર કર્યો એને તેઓ એક સારું કદમ ગણાવે છે.
ડો.રાહુલે આ પુસ્તિકા પ્રકાશિત કરીને વન વિભાગે તેમની જહેમત સાર્થક કરી એનો આભાર વ્યક્ત કર્યો છે. તેમણે જણાવ્યું કે વન સંરક્ષક આરાધના શાહુ,શ્રી શશિકુમાર અને નાયબ વન સંરક્ષક ડો.ધવલ ગઢવીના પ્રોત્સાહન થી આ શક્ય બન્યું છે.તેમને આ કામમાં શ્રી રોહિત વ્યાસ, ડો.ભાવિક પટેલ અને શ્રીમતી નિશા ફડકે ભાગવતની વિશેષ મદદ મળી છે.
પંખાળા દેવદૂતો જેવા પક્ષીઓ પ્રકૃતિની શોભા અને વિરાસત છે.એમના અંગેની જાણકારી જેટલી વધશે એટલા વધુ પ્રમાણમાં લોકોને તેમના રક્ષણમાં જોડી શકાશે.આ માર્ગદર્શિકા પ્રવાસીઓને રતન મહાલના પક્ષીઓની ઓળખ આપશે.રતન મહાલમાં પીપરિયા નર્સરી વિસ્તારમાં પક્ષીઓ વિશેષ પ્રમાણમાં જોવા મળે છે.
ડો.ધવલ ગઢવી વડોદરા વન્ય જીવ વિભાગના નાયબ વન સંરક્ષક ડો.ધવલ ગઢવી ડો.રાહુલ ભાગવતની બર્ડ ફોટોગ્રાફી માટેની જહેમતને બિરદાવતાં જણાવે છે કે રતન મહાલ અભયારણ્યના પિપરિયા નર્સરી વિસ્તારમાં પક્ષીઓ વધુ જોવા મળતા હોવાનું જણાયું હતું.તેના અનુસંધાને આ વિસ્તારમાં ફળાઉ ઝાડ ના ઉછેર અને પાણીની વ્યવસ્થા કરવાના સારા પરિણામ મળ્યા છે. હાલમાં આ વિસ્તારને બર્ડિંગ ઝોન ગણાવી શકાય એટલા પ્રમાણમાં પક્ષીઓની વસ્તી અને વિવિધતા જોવા મળે છે.